Kim jest rzeczoznawca?

Wyrazem tym można określić osobę, która jest ekspertem, specjalistą, pełni funkcję doradczą, wykonuje opinie, np. prawne, ekonomiczne, budowlane lub orzeczenia w sprawach spornych. Tytuł rzeczoznawcy przyznaje się osobie, która spełnia pewne wymagania:

• posiadanie wykształcenia wyższego na odpowiednim kierunku,
• praktyka zawodowa trwająca okres określony w przepisach prawnych i spełniająca wymogi programowe potwierdzona przez osoby lub instytucje nadzorujące praktykę,
• przynależność do odpowiedniej organizacji, np. izby zawodowej
• niekaralność,
• czasem wymagana jest opinia środowiska zawodowego, np. izby zawodowej lub osób posiadających już tytuł danego rzeczoznawcy.

Po spełnieniu i udokumentowaniu wymagań, niezbędnym jest zdanie egzaminu państwowego w przypadku tytułu rzeczoznawcy w określonym zawodzie lub egzaminu w stowarzyszeniu czy innej organizacji w przypadku tytułów w różnych dziedzinach niewynikających z przepisów prawa.

Wykonywanie rzeczoznawstwa

Wykonywanie rzeczoznawstwa w danej dziedzinie wiąże się często z podjęciem znacznych zobowiązań i przyjęciem na siebie konkretnych obciążeń wynikających z przepisów, np. obowiązek wykonywania pracy biegłego sądowego i inne. To także olbrzymia odpowiedzialność. Do rzeczoznawcy zwracają się zleceniodawcy zazwyczaj w trudnych sytuacjach, często kryzysowych, awariach, sprawach spornych i katastrofach. Od opinii rzeczoznawcy nie tylko zależy los znacznego majątku osobistego i publicznego, ale też zdrowie i życie ludzi.

Rzeczoznawcy w zawodach powoływani na podstawie przepisów prawa:

• Rzeczoznawca majątkowy
• Rzeczoznawca budowlany
• Rzeczoznawca do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych
• Rzeczoznawca do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy
• Rzeczoznawca do spraw sanitarno-higienicznych
• Rzeczoznawca samochodowy

Rzeczoznawcy powoływani w różnych dziedzinach przez organizacje czy stowarzyszenia, na podstawie wewnętrznych wymogów:

• Rzeczoznawca w zakresie psychotroniki – nadaje Polskie Towarzystwo Psychotroniczne
• Rzeczoznawca kosztorysowy – nadaje Stowarzyszenie Kosztorysantów Budowlanych

• Rzeczoznawca systemów technicznego zabezpieczenia osób i mienia – nadaje Ogólnopolskie Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Zabezpieczeń Technicznych i Zarządzania Bezpieczeństwem POLALARM.

Rzeczoznawca majątkowy to osoba fizyczna posiadająca w Polsce uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości nadane przez Ministra Infrastruktury lub jego poprzedników prawnych w trybie ustawy z dnia 17 V 1989 r. – Prawo Geodezyjne i Kartograficzne oraz z dnia 21 VIII 1997 r. – O gospodarce nieruchomościami.

Uprawnienia rzeczoznawcy majątkowego:

• rzeczoznawca majątkowy jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia działalności zawodowej na podstawie przepisów prawa i standardów zawodowych,
• ma prawo do określenia wartości nieruchomości, a także maszyn i urządzeń trwale powiązanych z nieruchomością, a w szczególności dotyczy to wszystkich rodzajów nieruchomości i ich części składowych, bez względu na typ, położenie i przeznaczenie, a także bez względu na własność,
• ma prawo do określania innych praw do nieruchomości, w tym ograniczonych praw rzeczowych i praw zobowiązaniowych,
• określa wartość szkód lub nakładów odnośnie nieruchomości, a także ich części składowych.

Wycena nieruchomości sporządzana jest w formie operatu szacunkowego pisemnie.

W wyniku wyceny nieruchomości rzeczoznawca określa:

• wartość rynkową nieruchomości
• wartość odtworzeniową nieruchomości
• propozycję bankowo-hipoteczną wartości nieruchomości
• wartość katastralną nieruchomości.

W wyniku wyceny określeniu może podlegać także:

• Wartość dla indywidualnych potrzeb inwestora,
• Cenę odtworzenia obiektów budowlanych.
• Cenę odtworzenia drzewostanów leśnych lub zadrzewień, plantacji kultur wieloletnich, a także zasiewów i upraw.

Wybór odpowiedniego podejścia, oraz metody i techniki wyceny z uwzględnieniem zasad wynikających z ustawy o gospodarce nieruchomościami należy jedynie do rzeczoznawcy majątkowego, chyba że wynika on bezdyskusyjnie z przepisów prawa. Rzeczoznawca majątkowy może żądać od właściwych organów i sądów udostępnienia mu informacji jakie zostały wymienione w ustawie o gospodarce nieruchomościami, niezbędnych do prawidłowego wykonania jego zawodu. Rzeczoznawca posiada możliwość sporządzania wpisów i wyrysów z danych i dokumentów, a także poświadczania tych dokumentów dla potrzeb wyceny.