Kto może przeprowadzić nadzór inwestorski?
Nadzór inwestorski to oficjalna kontrola powstającej nieruchomości pod kątem zgodności przeprowadzanych prac konstrukcyjnych ze sztuką budowlaną i obowiązującym Prawem budowlanym. Celem przeprowadzenia nadzoru inwestorskiego jest upewnienie się, że na terenie budowy nie dochodzi do rażących zaniedbań i nieprawidłowości stwarzających bezpośrednie zagrożenie dla ludzi na późniejszych etapach użytkowania budynku. Kiedy konieczne jest przeprowadzenie nadzoru inwestorskiego i kto może taki nadzór przeprowadzić?
Czym jest nadzór inwestorski nad budową?
Nadzór inwestorski jest formalnym sposobem kontroli obiektów i procesów budowlanych, zlecany przez samego inwestora lub nałożony przez zewnętrzny organ administracyjny w celu zweryfikowania zgodności powstającej inwestycji ze sztuką budowlaną.
Nadzór inwestorski nad budową ustanawiany jest w przypadku budynków i konstrukcji o wysokim stopniu skomplikowania lub dużym wpływie na środowisko naturalne. Podczas nadzoru inwestorskiego kontroli podlega cały proces budowy, w tym przede wszystkim jego zgodność z przygotowanym projektem i uzyskanym pozwoleniem na budowę.
Nadzór inwestorski może, w imieniu inwestora, sprawdzać i odbierać roboty budowlane wykonywane przez podwykonawców, kontrolować zgodność realizacji budowy według stosowanych planów, a także kontrolować poszczególne etapy realizacji, dlatego z perspektywy inwestora (który często nie ma możliwości samodzielnego sprawowania nadzoru nad każdą realizowaną budową i inwestycją), nadzór inwestorski odgrywa niezwykle ważną rolę w procesie realizacji podjętych inwestycji.
Prawo budowlane wskazuje, że inspektor nadzoru inwestorskiego działa w imieniu inwestora i odpowiada za kontrolowanie postępu prac na budowie, ale jednocześnie może także:
- kierować do kierownika budowy pisemne polecenia,
- wykonywać badania oraz próby na terenie inwestycji,
- weryfikować używane podczas pracy materiały budowlane,
- nakazywać wykonanie poprawek,
- wstrzymywać roboty budowlane,
- wskazywać na potrzebę ponownego przeprowadzenia wadliwie wykonanych robót.
Kiedy konieczne jest przeprowadzenie nadzoru inwestorskiego?
Nadzór inwestorski określony w Prawie budowlanym jest obowiązkowy w przypadku budowy obiektów użyteczności publicznej, budynków zamieszkania zbiorowego, budynków i konstrukcji o wysokości powyżej 15 metrów, obiektów narażonych na ruchy podłoża z powodu pobliskich prac górniczych, a także w budynkach z pomieszczeniami zagrożonymi wybuchem, pomieszczeniami z mocą elektryczną powyżej 1000 kW oraz budynkach służących do utylizacji odpadów. Nadzór inwestorski należy przeprowadzić także w budynkach zabytkowych poddawanych rozbudowaniu, przebudowie lub pracom rekonstrukcyjnym.
Nadzór inwestorski jest ustanawiany przez samego inwestora, który potrzebuje kontroli prowadzonej przez siebie inwestycji, ale w niektórych przypadkach może być obowiązkowy i wydany przez organ administracyjny, jeśli powstający budynek charakteryzuje się dużym stopniem skomplikowania lub istotnym wpływem na środowisko i konieczne jest całkowite upewnienie się o jego zgodności z obowiązującymi przepisami i sztuką budowlaną.
Kto ma uprawnienia do przeprowadzania nadzorów inwestorskich?
Zadania w ramach nadzoru inwestorskiego są wykonywane przez inspektora nadzoru inwestorskiego zatrudnionego przez samego inwestora lub powołanego przez odpowiednie organy weryfikujące zgodność realizowanych inwestycji z prawem budowlanym. Aby wykonywać działania w zakresie nadzoru inwestorskiego konieczne jest posiadanie odpowiednich uprawnień, tj. kwalifikacji uprawniających do pełnienia funkcji technicznych w budownictwie otrzymywanych po odbyciu praktyk oraz ukończeniu egzaminu przyznającego uprawnienia budowlane. Inspektor działający jako nadzór inwestorski powinien być ponadto czynnym członkiem Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa właściwej dla swojego miejsca zamieszkania, opłacać ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej oraz posiadać uprawnienia do przebywania na terenie budowy od rozpoczęcia prac do ich zakończenia.
Do prowadzenia nadzoru inwestorskiego niezbędna jest oczywiście szczegółowa wiedza z zakresu obowiązującego prawa budowlanego, doświadczenie na placu budowy oraz wiedza w zakresie technik pomiarowych i badawczych pozwalających na skuteczną weryfikację zgodności prowadzonych prac ze sztuką budowlaną. Inspektor nadzoru inwestorskiego jest pełnoprawnym uczestnikiem procesu budowlanego – bez względu na to, czy reprezentuje interesy samego inwestora, czy też pojawia się na placu w związku z obowiązującym dla danej kategorii budynku prawem, jego zadaniem jest dopilnowanie bezpiecznego i zgodnego z przepisami zakończenia procesu budowy.